Historia szkoły

29 maja 1916 roku radni miasta podjęli uchwałę o otwarciu w Łasku progimnazjum filologicznego. Mieściło się ono przy   ul. Warszawskiej 1. Stanowisko dyrektora szkoły objął Roman Racięcki, nauczyciel z Łodzi. W roku szkolnym inaugurującym działalność placówki  czynne były trzy klasy: wstępna, pierwsza i druga.

Zpoczątkiem roku szkolnego 1918/1919 szkoła awansowała do rangi  pełnego gimnazjum, a nowa nazwa brzmiała: 8-klasowe Gimnazjum Koedukacyjne im. Tadeusza Kościuszki w Łasku. W 1919 roku nastąpiło przeniesienie placówki do budynku przy ul. Piotrkowskiej (obecnie 9 Maja, gdzie znajduje się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1). W nowym gmachu mieściło się na parterze pięć izb lekcyjnych, gabinet przyrodniczy i mieszkanie woźnego, natomiast na piętrze kancelaria, gabinet fizyczny, czytelnia oraz mieszkanie dyrektora. Na placu szkolnym znajdowało się boisko, ogródek i stacja meteorologiczna.

20 grudnia 1919 roku zarząd nad gimnazjum przejął Sejmik Powiatowy i od tej pory nosiło ono nazwę: Powiatowe  Gimnazjum Koedukacyjne. Już od pierwszych lat istnienia gimnazjum zaczął działać samorząd szkolny, zwany wówczas Towarzystwem Bratniej Pomocy Młodzieży Gimnazjum Koedukacyjnego. Głównym celem jego działalności było zdobywanie środków finansowych na opłatę czesnego dla mniej zamożnych uczniów oraz organizowanie wzajemnej pomocy w nauce. W czerwcu 1923 roku odbył się pierwszy egzamin maturalny – świadectwa dojrzałości otrzymało wtedy 9 osób.  Do wybuchu wojny w 1939 roku szkołę ukończyło 186 maturzystów. W 1929 roku, dzięki staraniom władz powiatowych, została wybudowana sala gimnastyczna, przy której mieściło się również  kilka gabinetów przedmiotowych. W ówczesnym gimnazjum obowiązywał specjalny strój. Uczennice nosiły berety z naszytymi lampasami – srebrnymi w klasach od pierwszej do czwartej i złotymi od piątej do ósmej. Ponadto na berecie był wyszyty znak „G.H.” (Gimnazjum Humanistyczne) w wieńcu laurowym. Codzienny strój dziewcząt składał się z granatowych bluzek z marynarskimi kołnierzami, plisowanej spódnicy oraz fartucha na szelkach. Galowy ubiór wymagał natomiast białych bluzek z granatowymi kołnierzami. Chłopcy z kolei  nosili granatowe mundurki oraz czapki ozdobione zależną od klasy ilością sznurków srebrnych lub złotych.

W1931 roku Sejmik Powiatowy przekazał tytuł własności szkoły nowo powstałemu Stowarzyszeniu Szkoły Średniej. Pierwszym prezesem zarządu  stowarzyszenia był Jan Walas, a jego zastępcą – Jan Niewiadomski. Szkoła przyjęła wówczas nazwę Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego Stowarzyszenia Szkoły Średniej. Opłaty za naukę wynosiły: w klasach I-V 300 zł rocznie, VI-VII – 400 zł , a w klasie VIII – 500 zł i pobierane były w dziesięciu ratach. W maju 1936 roku odbył się  z okazji  20-lecia  szkoły pierwszy zjazd absolwentów. Opublikowano wtedy broszurę zawierającą  historię placówki, spis nauczycieli i uczniów. Bardzo aktywną działalność przejawiało wówczas Koło Rodzicielskie. Jego staraniem zorganizowano dożywianie uczniów, uruchomiono bursę dla zamiejscowych, prowadzono akcję zbierania książek dla szkolnej biblioteki. Fundusze na te cele pochodziły głównie z  urządzanych zabaw, przedstawień, loterii.

Spokojną i rytmiczną pracę szkoły zakłóciły tragiczne wydarzenia. 1 września 1939 roku wybuchła II wojna światowa, młodzież nie mogła rozpocząć normalnej nauki w gimnazjum. W czasie okupacji hitlerowskiej wszystkie szkoły polskie na terenach wcielonych  do Rzeszy (Warthegau) były zamknięte. Przez przeszło pięć lat nie wolno było uczyć się, czytać i przechowywać polskich książek. Niepodporządkowanie się zarządzeniom władz okupacyjnych groziło więzieniem, obozem koncentracyjnym, a w dalszej konsekwencji nawet śmiercią. Mimo to wielu polskich nauczycieli podejmowało nauczanie konspiracyjne. W Łasku też powstały komplety tajnego nauczania. Jeden z nich działał na terenie niemieckiej firmy budowlanej, kierowanej przez  Zygmunta  Rzymkowskiego. Skupiał on uczniów byłego gimnazjum, którzy nie zostali wysiedleni bądź wywiezieni na roboty do Niemiec. Lekcje odbywały się  najczęściej w mieszkaniu  państwa Rzymkowskich, czasami też w samym przedsiębiorstwie. Zajęcia z matematyki  i fizyki prowadził Zygmunt Rzymkowski, z języka polskiego oraz historii – Krystyna Radzik. W tak trudnych warunkach udało się przerobić materiał dwóch kolejnych klas gimnazjalnych.

Nadeszły wreszcie upragnione dni wolności. Wkrótce po wyzwoleniu Łasku przystąpiono do organizacji szkoły. Już z początkiem lutego 1945 roku  zaczęły się zapisy, a w połowie miesiąca nastąpiło jej otwarcie. Mimo niewystarczającej liczby nauczycieli, braku podstawowych sprzętów czy podręczników, przystąpiono do nauki z wielkim entuzjazmem. Dla odrobienia zaległości spowodowanych wojną pierwsze klasy powojenne odbywały edukację w trybie przyspieszonym. 19 czerwca 1946 roku rozpoczęły się pierwsze po wojnie egzaminy maturalne, które zdawało 18 osób. W lipcu tego samego roku odbył  się drugi z kolei zjazd absolwentów, zorganizowany z okazji 30-lecia szkoły. Uroczystość jubileuszową połączono z wręczeniem świadectw dojrzałości pierwszym powojennym maturzystom. W czerwcu 1947 roku miało miejsce uroczyste przekazanie szkole sztandaru ufundowanego przez Koło Rodzicielskie. Ważnym wydarzeniem dla szkoły było otwarcie w 1949 roku bursy uczniowskiej, w której znalazło lokum 33 zamiejscowych uczniów.

Młodzież szkolna spędzała czas nie tylko na nauce. Przy gimnazjum powstały liczne organizacje i koła zainteresowań.  Ich członkowie aktywnie uczestniczyli w życiu społeczności miasta, utrzymywali kontakty z młodzieżą okolicznych szkół. Wspólnie z nią organizowano często zawody sportowe, zabawy. Wyjeżdżano też na wycieczki krajoznawcze, obozy letnie, uczestniczono w  spektaklach teatralnych. 

Zroku na rok wzrastała liczba uczniów. Szkoła stawała się coraz bardziej nieprzystosowana do istniejących potrzeb: sale lekcyjne ciasne, brak szatni, kilka pracowni i sala gimnastyczna znajdowały się w pomieszczeniach poza głównym budynkiem. W takiej sytuacji zaczęto myśleć o budowie nowego gmachu placówki. Prace przygotowawcze do realizacji przedsięwzięcia trwały kilka lat, a w listopadzie 1962 roku przystąpiono do wznoszenia murów nowej szkoły przy ul. Mickiewicza.

Oddanie jej do użytku nastąpiło 18 stycznia 1964 roku – młodzież otrzymała wreszcie nowoczesny, przestronny budynek z odpowiednio wyposażonymi pracowniami i salą gimnastyczną. Jubileusz 50-lecia szkoły w 1966 roku mógł się odbyć już w nowym gmachu, w dobrych warunkach. O rozwoju szkoły świadczą dane na temat liczby absolwentów. Podczas gdy w okresie międzywojennym maturę zdało 186 absolwentów, tylko w ciągu 7 lat, tj. od 1961 do 1967 roku – 480 absolwentów. 

Wyposażenie szkoły w pomoce naukowe wymagało wielkiego wysiłku dyrekcji szkoły i całego zespołu nauczycielskiego. Zabiegi te zostały uwieńczone w 1967 roku nagrodą pieniężną, przyznaną przez  Kuratorium Oświaty w Łodzi. Uzyskane fundusze przeznaczone zostały na dalszą poprawę funkcjonowania pracowni przedmiotowych.

Szkoła utrzymywała ścisłe kontakty z uczelniami, zwłaszcza z pracownikami naukowymi Uniwersytetu Łódzkiego oraz Politechniki Łódzkiej. Licealiści, zainteresowani poszczególnymi kierunkami studiów, odwiedzali instytuty naukowe, uczestniczyli w rozmowach z ich pracownikami i studentami. Także naukowcy byli częstymi gośćmi naszej placówki. Przykładem może być uroczysta sesja popularnonaukowa w 1967 roku, poświęcona Marii Skłodowskiej-Curie. Wykłady wygłosili wówczas dr Andrzej Płonka oraz dr Bogumił Łaszkiewicz z Politechniki Łódzkiej.

W roku szkolnym 1967/68 wręczono tysięczne świadectwo dojrzałości, które otrzymała Barbara Fryś.

Wiele sukcesów odnosiła młodzież licealna w olimpiadach przedmiotowych. Udział w nich wymagał starannych, często żmudnych przygotowań, ale sukcesy były znaczące. W latach 60-tych i 70-tych

uczniowie startowali z dużym powodzeniem w Olimpiadzie Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym, uzyskując czołowe lokaty w finałach wojewódzkich. W 1969 roku w powiatowych eliminacjach Konkursu Recytatorskiego I miejsce zajął Zdzisław Jaskuła, a następnie zwyciężył w jego finale wojewódzkim. W 1970 roku finalistą Olimpiady Matematycznej został Wojciech Sobieraj, plasując się na VIII miejscu. W 1972 roku w finale Wojewódzkiej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego wzięła udział Grażyna Chudobińska. Dwa lata później w tej samej olimpiadzie Małgorzata Ziółkowska zajęła II miejsce. Do bardzo udanych należały także starty licealistów w kolejnych edycjach Olimpiady Języka Rosyjskiego: Urszuli Grzelakowskiej, Grzegorza Trybuchowskiego, Elżbiety i Anny Szczepaniak, Zdzisławy Jakubczak.

Uczniowie liceum zdobywali także laury na niwie artystycznej. W 1974 roku, pod kierownictwem Bronisławy Pałuszyńskiej i Mirosławy Sroczyńskiej, powstał Harcerski Zespół Artystyczny, który uświetniał swoimi występami wszystkie szkolne uroczystości oraz uczestniczył w licznych konkursach, a także w  nagraniach  Regionalnej Rozgłośni Polskiego Radia w Łodzi.

Od 1979 roku uczniowie LO zaczęli próbować swych sił w dziennikarstwie. Grupa zapaleńców rozpoczęła redagowanie  i wydawanie, przy pomocy Jana Fabisiaka – redaktora regionalnego tygodnika „Nad Wartą”,  pierwszej drukowanej gazetki szkolnej „Żak”. Pismo cieszyło się dużą popularnością wśród młodzieży, zdobyło też uznanie środowiska łódzkich dziennikarzy.

Do wartościowych inicjatyw uczniowskich należała też tzw. „Panorama klas”. W jej ramach każda klasa przez  kolejnych 10 dni starała się uprzyjemnić czas na przerwach, prezentując wystawy hobbistyczne, pokazy mody, przygotowując różnego rodzaju imprezy rozrywkowe (np. koncerty życzeń, konkursy, inscenizacje ). Klasy popisywały się również swoimi umiejętnościami kulinarnymi. Ten rodzaj spędzania wolnego czasu doskonale integrował społeczność szkolną, ponadto umożliwiał każdemu uczniowi swobodną, nieskrępowaną ekspresję.

Dla pełnego obrazu działalności szkoły nie może zabraknąć osiągnięć sportowych. Było ich sporo, zwłaszcza w koszykówce i piłce siatkowej. Reprezentanci łaskiego LO w tych dyscyplinach wielokrotnie zajmowali czołowe pozycje w rozgrywkach międzyszkolnych, rejonowych i wojewódzkich. W latach 90-tych zespół siatkarek prowadzony przez Marka Krawczyka uzyskał aż sześciokrotnie mistrzostwo województwa sieradzkiego.

Ważną rolę w procesie wszechstronnego rozwoju młodzieży spełniały obozy letni i zimowe oraz dość  częste wycieczki o charakterze edukacyjnym (zwłaszcza do teatrów,  muzeów). Nie brakowało także wyjazdów zagranicznych, m.in. do Niemiec, na Litwę i Ukrainę.

Przywrócenie szkole w 1990 roku imienia Tadeusza Kościuszki stworzyło szansę nadania pracy wychowawczej placówki nowego wymiaru, oparcia jej na trwałych, autentycznych wartościach patriotycznych. Tradycją  liceum stały się „Tadeuszki”- Święto Patrona Szkoły, obchodzone corocznie 28 października, w dniu Jego Imienin. Stanowią one okazję do pogłębionej refleksji nad dziejową rolą dokonań Naczelnika, ich ponadczasowym znaczeniem, a także do prezentacji dorobku placówki. Szkoła aktywnie uczestniczy w ruchu kościuszkowskim: utrzymuje kontakty z placówkami mającymi tego samego patrona, współpracuje  z  Polską Fundacją Kościuszkowską, bierze udział w ogólnopolskich imprezach poświęconych Kościuszce.

Innym, nie mniej ważnym elementem życia szkoły jest działalność Samorządu Uczniowskiego. W latach 80-tych i 90-tych jego aktywność wyraźnie wzrosła, obejmując wiele nowych, wartościowych inicjatyw. Wiele z nich znalazło stałe miejsce w szkolnym kalendarzu. Do takich należą m.in. cykliczne spotkania młodzieży (tzw. sejmiki) z dyrektorem szkoły, podczas których wspólnie poszukuje się rozwiązań aktualnych problemów uczniowskich.

Kontynuowane jest redagowanie gazetki szkolnej (obecnie nosi tytuł „Kosynier”, a w niedalekiej przeszłości  były to: „Gazeta Nieregularna” (1990 – 1991), „Adihash” (1995 – 1996), „Verba” (1998 – 1999).

Do ważnych, a jednocześnie zaszczytnych zadań samorządu należy zaliczyć systematyczne prowadzenie kroniki szkolnej.

Nadal priorytetem szkoły jest troska o wszechstronny rozwój uczniów, o solidne przygotowanie ich do kolejnych etapów życiowych, przede wszystkim do podjęcia studiów wyższych. Temu sprzyjają, poza normalną pracą dydaktyczną, wszelkie formy inspirujące do pogłębiania wiedzy, do zaspokojenia pasji poznawczych. Zjawiskiem niemal powszechnym stał się udział w olimpiadach przedmiotowych oraz w konkursach o charakterze interdyscyplinarnym. Spośród osiągnięć w tym zakresie w ostatnich latach warto odnotować zwycięstwo drużyny licealnej w Wojewódzkim Turnieju Wiedzy Turystyczno-Krajoznawczej (1995 r.) i późniejsze czołowe miejsca reprezentantów szkoły w ogólnopolskim konkursie wiedzy turystyczno-krajoznawczej pt. „Znaszli swój kraj?” – Tomasza Gawrona, Tomasza Walkiewicza, Michała Trybuchowskiego, Norberta Dąbrowskiego, Michała Potockiego. Z kolei Paweł Krzemiński znalazł się dwukrotnie wśród finalistów Olimpiady Geograficznej, a Przemysław Owczarek – Olimpiady Fizycznej. Joanna Trybuchowska została laureatką konkursu wiedzy o regionie łódzkim, a Marcin Ćwiek zdobył I miejsce w powiatowym konkursie wiedzy o Janie Łaskim. Od 2000 roku organizowany jest przez Joannę Saładajczyk 24-godzinny maraton matematyczny, a ostatnio dołączył jeszcze maraton geograficzny (Małgorzata Trybuchowska) i biologiczny (Wiesława Kurcaba).

W dalszym ciągu dobrym sposobem przygotowania młodzieży do przyszłych studiów stanowi bezpośrednia współpraca szkoły z pracownikami naukowymi wyższych uczelni, głównie byłymi absolwentami łaskiego liceum. Dzięki temu uczniowie mają okazję skorzystać z wykładów z różnych dziedzin wiedzy, weryfikując tym samym swój dotychczasowy zasób wiedzy i zaspokajając swoją dociekliwość. O  umiejętnościach absolwentów szkoły świadczy ich udany start na wybrane kierunki studiów,  potwierdzeniem  poziomu są także dalsze ich losy.

Poza nauką młodzież nadal rozwija swoje zainteresowania, pasje artystyczne. Część uczniów próbuje swych sił poza szkołą, chociażby w ramach działających zespołów przy Powiatowym Domu Kultury, stanowiąc często ich główny trzon. Tak dzieje się w przypadku istniejącej od 15 lat grupy literackiej „Na Progu”, w której wielu licealistów odkryło i rozwinęło swój twórczy talent (m.in. Dorota Lisiecka, Joanna Sychniak, Justyna Kopytowska, Ludwika Kopytowska, Sylwia Magnucka, Magdalena Ruszkowska, Magdalena Stempiń). Podobna sytuacja występuje w zespole teatralnym „ Pospolite Ruszenie”, gdzie młodzież ma możliwość sprawdzenia się  w rolach aktorów, biorąc udział  w spektaklach o wyjątkowych walorach artystycznych  i patriotycznych.

Istotnym dopełnieniem pracy dydaktyczno-wychowawczej szkoły są spontaniczne inicjatywy uczniowskie, podejmowane z potrzeby serca, mające charakter  konkretnej pomocy potrzebującym. Od wielu lat młodzież uczestniczy w akcjach honorowego krwiodawstwa, wspiera podopiecznych Domu Dziecka w Dąbrowie Rusieckiej oraz Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Łasku. Często jest to przekazywanie zebranych darów, innym razem organizowanie imprez z okazji świąt Bożego Narodzenia. Corocznie też dla starszych, samotnych osób na terenie miasta przygotowywane są drobne upominki, a następnie roznoszone do domów. Od kilku lat stałą pomocą otaczają uczniowie wychowanka jednej z salezjańskich placówek misyjnych w Afryce ( Akileo Kiwanuka z Ugandy ) – jest to tzw. adopcja na odległość. Zbierane co pewien czas fundusze są przeznaczane na zakup wyposażenia niezbędnego do nauki w szkole, głównie podręczników.

Należy jeszcze wspomnieć o szkolnej kadrze pedagogicznej  – bez której nie byłoby tych wszystkich osiągnięć. Wiele osób z grona profesorskiego całe swoje życie zawodowe poświęciło pracy w tym liceum. Dlatego przez dłuższy czas zespół nauczycielski był stosunkowo trwały, prawie niezmienny, co bez wątpienia miało pozytywny wpływ na efekty działań edukacyjnych i wychowawczych. Nieubłagany upływ lat musiał jednak doprowadzić  do wymiany pokoleniowej. Znamiennym jednak zjawiskiem jest fakt, że obecnie pracujący w liceum nauczyciele to w większości jego byli absolwenci.

  Lata sześćdziesiąte to pasmo sukcesów szkolnej drużyny koszykówki dziewcząt trenowanych przez nauczyciela WF Henryka Lesiuka. Dziewczęta zajęły I-miejsce w roku szk. 1966/67 w Spartakiadzie w Lublinie i w roku 1968/69 w Wojewódzkich Mistrzostwach Zespołów Sportowych w Łodzi. Uczennica naszej szkoły, wychowanka Pana Lesiuka, Bożena Marciniak w roku 1967 została powołana do Kadry Narodowej Kobiet w koszykówce. Henryk Lesiuk był nauczycielem WF w LO Łask od września 1958 roku, jeszcze w starym budynku szkoły. Corocznie organizował obozy sportowe: żeglarskie w Ślesinie i Charzykowych,  narciarskie w Szczyrku i Bukowinie Tatrzańskiej, a także spływy kajakowe rzeką Wartą z Działoszyna do Sieradza.

Ponad 40-letni już budynek szkolny  został w ostatnim czasie poddany dość gruntownemu remontowi – wymieniono wszystkie okna, ocieplono i pomalowano elewacje, zainstalowano ogrzewanie gazowe.

Od 2003 roku szkoła funkcjonuje w ramach reformy systemu oświaty jako 3-klasowa na podbudowie gimnazjum. W 2005 roku opuścili ją pierwsi absolwenci trzyletniego cyklu kształcenia, zdający już nową maturę, opartą na egzaminach zewnętrznych.

Szkoła spełnia w dalszym ciągu dobrze swoją rolę  w środowisku miasta i powiatu, należy do wiodących placówek regionu. Można więc żywić nadzieję, że tak też będzie w przyszłości, w następnym 90-leciu.

Dyrektorzy LO